Coutello(-pudènto)
Iris foetidissima
Iridaceae
Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.
Descripcioun :Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.
Usanço :La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Bos fres
- Ribiero
- Baragno
- Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753
Mento-de-jardin
Mentha spicata
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Mento-d'Espagno, Baume-verd, Mento-à-espi.
Nom en français : Menthe en épi.
Descripcioun :La mento-de-jardin, Menta spicata, plantado dins lis ouort, pòu s'escapa dins lou campestre. Es uno bastardo entre la mento-folo e lou mentastre (M. longifolia x M. suavolens) di proun vigourouso mai esterlo. A pres un pau de si dous parènt mai èi mai proche dóu mentastre. Li fueio soun pounchudo au contre d'aquéli dóu segound. A la meno sènso péu, ié dison, de cop que i'a, la subsp. glabrata.
Usanço :En Auto Tinèio, emé d'aiet e de juvert se fasié "la sauço verdo o sauço enrabiau" (J-L Domenge in LMT, op. cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mentha
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 8 à 12 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : M. longifolia x M. suavolens
Juliet à setèmbre
Liò : Limas de ribiero
- Prado umido
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Mentha spicata L., 1753
(= Mentha viridis (L.) L., 1763 )